ควบรวม “TRUE-DTAC” กระทบ "ผู้บริโภค" อย่างไร?

หลังจากที่ บริษัท โทเทิ่ล แอ็คเซ็ส คอมมูนิเคชั่น จำกัด (มหาชน) และบริษัท ทรู คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) ควบรวมอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 22 พ.ย.2564 ซึ่ง ทรู นับเป็นค่ายเครือข่ายมือถืออันดับ 2 ของไทย มีผู้ใช้บริการกว่า 32 ล้านเลขหมาย ขณะที่ ดีแทค มีผู้ใช้บริการกว่า 19.3 ล้านเลขหมาย หากสองบริษัทรวมกัน ทำให้มีผู้ใช้งานทั้งสองบริษัท 51.3 ล้านเลขหมาย ใหญ่กว่าเจ้าใหญ่ซึ่งมี 43.7 ล้านเลขหมาย เกิดคำถามว่า การควบรวมดังกล่าวจะส่งผลต่อผู้บริโภคที่ใช้อย่างไร  

 

วันนี้ (23 พ.ย. 64) สภาองค์กรของผู้บริโภค แถลง กรณี ซีพี - เทเลนอร์ ควบรวมกระทบผู้บริโภค!ผ่านเฟซบุ๊กไลฟ์ สภาองค์กรของผู้บริโภค โดย ชลดา บุญเกษม อนุกรรมการด้านการสื่อสารโทรคมนาคม และเทคโนโลยีสารสนเทศ สภาองค์กรของผู้บริโภค (สอบ.) เปิดเผยว่า ที่ผ่านมาจะเห็นว่าประเทศไทย มีค่ายมือถืออยู่ 3 ค่ายหลัก มีการแข่งขันกันอยู่ในประเทศ ทั้งด้านพัฒนาการบริการใหม่ๆ หรือการขยายพื้นที่ให้บริการ รวมถึงการแข่งขันด้านราคา จะเห็นว่าการแข่งขันต่างๆ เหล่านี้ทำให้ผู้บริโภคมีทางเลือกมากขึ้น แต่หากมีการควบรวมกัน แม้จะในระดับผู้ถือหุ้น อาจจะทำให้สัดส่วนการแข่งขันในตลาดเปลี่ยนไปหรือลดลง จากที่มี 3 ค่าย ก็จะมีแค่ 2 ค่ายเท่านั้น ซึ่งกระทบต่อผู้บริโภคจำนวนมากอย่างแน่นอน 

 

“นอกจากประเด็นที่พูดถึงการแข่งขันด้านต่างๆ ของค่ายมือถือแล้ว เรายังเห็นว่า ประเด็นอีกเรื่องที่สำคัญมาก ที่เป็นปัญหา คือ ข้อมูลส่วนบุคคล จะเห็นว่าประชาชน และผู้บริโภคถูกหลอกมากมายจากการที่ เปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคล หากมีการควบรวมกันจะมีผลกระทบต่อผู้บริโภคอย่างมากแน่นอน ไม่ว่าจะเป็นการเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคล ที่นำเอาไปใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต”   
 

พวงทอง ว่องไว อนุกรรมการด้านการสื่อสารโทรคมนาคม และเทคโนโลยีสารสนเทศ สภาองค์กรของผู้บริโภค (สอบ.) กล่าวเสริมว่า แม้ปัจจุบัน การควบรวมจะอยู่ในฐานะผู้ถือหุ้นเท่านั้น ยังไม่มีการควบรวมบริษัทในระดับเชิงพื้นที่ แต่ผลกระทบดังกล่าวหากเกิดการควบรวมจริง จะส่งผลกระทบต่อผู้บริโภคชัดเจน เพราะเราพบว่าการรวมแบบนี้จะรวมบริษัทเดียวคือ บริษัทแม่ ทำให้การแข่งขันน้อยมาก ผู้บริโภคเองไม่มีทางเลือกในการใช้บริการ และหาก 1 ใน 2 ของบริษัทที่มีอยู่ กำหนดค่าบริการที่สูงขึ้น หรือแม้กระทั่งให้บริการที่เอาเปรียบผู้บริโภค ผู้บริโภคได้รับผลกระทบแน่นอน 

 

“ในฐานะตัวแทนผู้บริโภค ไม่เห็นด้วยกับการควบรวม เพราะสิทธิของผู้บริโภค มีสิทธิในการเลือกใช้สินค้าและบริการ ดังนั้น บริการต้องมีความหลากหลาย อยากให้มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีทางออกในเรื่องนี้ให้กับผู้บริโภค เร่งดำเนินการ และอยากให้ผู้บริโภคทั้งประเทศรู้ถึงผลกระทบที่เกิด”

 

• ทางเลือกผู้บริโภคควรจะมีมากขึ้น 

 

ด้าน บุญยืน ศิริธรรม ประธานสภาองค์กรของผู้บริโภค (สอบ.) เผยถึงจุดยืนว่า ไม่ได้ขัดขวางการเจริญเติบโต หรือการร่วมทุนของธุรกิจใดๆ แต่ในฐานะผู้บริโภค มองว่าการควบรวมจะส่งผลกระทบต่อผู้บริโภคหรือไม่ เพราะแต่เดิมเรามี 3 ทางเลือก แต่ตอนนี้ ควบรวมไปเราถูกตัดทางเลือกออกไปเหลือเพียง 2 ทาง จะเป็นทางสองแพร่งหรือไม่ จะมีหลักประกันอะไรว่าการควบรวมกิจการครั้งนี้จะไม่ลิดรอนทางเลือกผู้บริโภค ไม่เอาเปรียบผู้บริโภค ความจริงแล้วภาคธุรกิจเติบโตเราก็ยินดีด้วยและพร้อมที่จะสนับสนุน แต่ทางเลือกผู้บริโภคก็ควรจะมีมากขึ้นไม่ใช่ลดน้อยถอยลงแบบที่เป็นในตอนนี้

 “สิ่งที่กังวลที่สุดคือ ควรจะมีทางเลือกมากขึ้น ประเทศไทยเรามีการแข่งขันการค้าอย่างเสรี หมายความว่ามีทั้งเจ้าเล็กและเจ้าใหญ่ ใครจะเลือกอย่างไหนก็ว่ากันไป แต่หากการแข่งขันนั้นไม่มีทางเลือกเลย ผู้บริโภคเลือกใครไม่ได้ เหมือนบังคับให้เลือก นี่เป็นความกังวลของผู้บริโภคคือ ด้านทางเลือก การมีทางเลือกน้อยเราจะถูกเอาเปรียบมากขึ้นหรือไม่ การควบรวมทำให้ธุรกิจมั่นคงขึ้น เป็นเรื่องที่สนับสนุน แต่ควรจะเพิ่มทางเลือกให้มากกว่านี้ ไม่ใช่ลิดรอนทางเลือกสิทธิของผู้บริโภค”  

 

ตอนนี้เรามี 3 เจ้า หากไม่ชอบใจเราก็ย้ายไปเจ้าที่ 1 2 3 ได้ แต่ขณะนี้ พอควบรวมกันแล้ว ทำให้ทางเลือกเหลือเพียง 50% ผู้บริโภคไม่มีทางเลือก ผู้บริโภคมีความเสียหาย แน่นอนจากการควบรวมในครั้งนี้ ถึงแม้ว่าจะเป็นบริษัทแม่ที่ควบรวมกัน แต่ท้ายที่สุดแล้ว เราน่าจะเห็นการควบรวมของบริษัทลูกแน่นอน

 

• ควบรวม ลดการแข่งขันในตลาด

 

 สารี อ๋องสมหวัง เลขาธิการสภาองค์กรของผู้บริโภค (สอบ.) กล่าวเสริมว่า จุดยืนของสภาองค์กรของผู้บริโภคชัดเจนว่าเราไม่เห็นด้วยกับการควบรวมในครั้งนี้ เพราะถือว่าทำให้ทางเลือกของผู้บริโภคลดลง เรามี 3 ค่าย แต่พอควบรวมกันทางเลือกน้อยลง สุดท้ายก็อาจจะแบ่งตลาดกันเล่น ไม่มีการแข่งขันกัน ไม่มีแรงจูงใจทำให้เกิดการแข่งขันกัน ส่งผลกระทบต่อผู้บริโภคแน่นอน คิดว่าหน่วยงานที่กำกับดูแลที่เกี่ยวข้อง การแข่งขัน หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับโทรคมนาคม โดยเฉพาะ กสทช. ต้องออกมาให้ข้อมูลกับผู้บริโภคให้ชัดเจน ว่ากรณีนี้ทำอะไรได้บ้าง และเมื่อเขาควบรวมกันแล้วสัดส่วนกว่า 52% ถือว่ามีอำนาจในตลาดหรือไม่ ต้องออกมาตอบคำถามกับประชาชน 

 

• ควรทำให้เกิดการแข่งขัน

 
ทั้งนี้ เมื่อเราถูกจำกัดทางเลือกเป็นสิ่งที่หน่วยงานกำกับดูแลไม่ควรให้เกิดขึ้น หลายท่านอาจจะพูดว่า ในต่างประเทศมี 3-4 ค่ายขึ้นไปทั้งนั้น ไม่มีใครที่มี 3 ค่าย และทำให้เหลือ 2 ค่าย ข้อเรียกร้องนอกจากจะไม่เปิดโอกาสให้มีการควบรวมแล้ว ควรจะทำให้เกิดเจ้าใหม่มากขึ้น และกสทช. ต้องสนับสนุนในเรื่องนี้ให้มีเจ้าใหม่มากขึ้น ให้มีการแข่งขันหรืออาจจะให้ผู้ให้บริการในกิจการโทรคมนาคม เปิดโอกาสให้ใช้คลื่นตัวเองในราคาพิเศษ เพื่อให้เกิดผู้ประกอบการรายใหม่เพิ่มขึ้น 

วันนี้ทุกคนเห็นชัดเจนว่าการแข่งขันมีความสำคัญต่อผู้บริโภค และการคุ้มครองผู้บริโภคไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อทุน ในวันนี้สิ่งที่ทรูและดีแทค สามารถใช้เงื่อนไขประกาศของ กสทช. ในการร่วมมือเป็นพันธมิตรกันได้โดยที่ไม่เป็นอุปสรรคต่อการแข่งขัน  ยกตัวอย่าง ประกาศของ กสทช. มีประเด็นเรื่องของการให้ใช้โครงข่ายร่วมกัน ซึ่งการใช้โครงข่ายร่วมกันจะทำให้ลดต้นทุน แต่เราไม่เห็นการทำความร่วมมือในลักษณะนี้ แต่เป็นการควบรวม เราจึงไม่สนับสนุนให้เกิดการควบรวมเพื่อตัดโอกาส ตัดสิทธิของผู้บริโภค ไม่ต้องการเห็นการตัดทางเลือกผู้บริโภค หากรวมกันแล้ว 52% มีอำนาจเหนือตลาดหรือไม่ หน่วยงานกำกับดูแลต้องออกมาตอบคำถามกับประชาชน 

 

• ส่งข้อเสนอ 3 หน่วยงาน 

 

สารี กล่าวต่อไปว่า สิ่งที่เราเป็นกังวลนอกเหนือจากผู้บริโภคถูกตัดสินทางเลือกจาก 3 เหลือ 2 ก็ชัดเจนว่าเราก็แทบจะไม่มีทางให้เลือก มองไปทางไหนก็กลัวว่าจะแบ่งกันเล่น ซึ่งต้องมาทำการศึกษาต่อว่า กรณีนี้จะส่งผลต่อเรื่องราคาของผู้บริโภคหรือไม่ เมื่อไม่มีการแข่งขัน หรือส่งผลต่อคุณภาพบริการหรือไม่ บางคนอาจจะมองว่าเรื่องราคาอาจจะไม่ส่งผล แต่แน่นอนว่า เขาอาจจะมีบริการที่ทำให้คุณต้องจ่ายแพงขึ้นอยู่ตลอดเวลา เป็นสิ่งที่สภาองค์กรของผู้บริโภคกังวล 

 

 สิ่งที่ได้ยินวานนี้ทำให้กังวลว่า ขณะนี้ไม่มีหน่วยงานที่จะกำกับดูแลเรื่องการแข่งขันในกิจการโทรคมนาคมหรือ ทั้งๆ ที่เป็นหน้าที่ของ กสทช. แต่ กสทช. มองว่าทำอะไรไม่ได้ ดังนั้น ทางสภาองค์กรของผู้บริโภค จึงเป็นตัวแทนของผู้บริโภคด้านนี้ เบื้องต้น ทางสภาจะทำข้อเสนอไปทาง กสทช. เร่งทำข้อเสนอว่าควรจะสั่งห้ามการควบรวมกิจการ ที่ทำให้เกิดอำนาจเหนือตลาดในครั้งนี้ และทำข้อเสนอถึงตลาดหลักทรัพย์ ที่จะดำเนินการข้อเสนอผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับผู้บริโภค 

แน่นอนว่า โครงสร้างโทรคมนาคม ถือว่าเป็นเรื่องที่จำเป็นในการใช้ชีวิตในปัจจุบัน เพราะจะรับเงินสวัสดิการจากรัฐ ก็รับผ่านมือถือ จะเป็นผู้มีรายได้น้อยรับเงินช่วยเหลือจากรัฐ โครงการต่างๆ ก็มีการใช้เครื่องมือ กิจการโทรคมนาคมทั้งนั้น ซึ่งใช้สมาร์ทโฟน เรื่องนี้จึงสำคัญว่าจะทำอย่างไรให้การแข่งขันมีมากขึ้น

 

รวมถึง สำนักงานคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า หากการควบรวมครั้งนี้มีผลต่อการแข่งขันการค้า อย่างน้อย 3 หน่วยงานควรจะได้เห็นข้อเสนอทางนโยบาย และตอบข้อมูลให้กับสาธารณะได้รับทราบ พร้อมกับเตรียมที่จะทำแผนประชุมต่อไป ทางสภาฯวางแผนให้หน่วยงานเหล่านี้ ตอบคำถามกับผู้บริโภคว่าจะดำเนินการอะไร ได้มากน้อยแค่ไหนอย่างไร และจะเร่งทำโดยเร็วที่สุด และคิดว่าหากประเทศนี้ไม่มีใครกำกับดูแลเลย สภาฯ ก็คงต้องทำเรื่องร้องเรียนไปยังคณะรัฐมนตรี เบื้องต้นอยากให้หน่วยงานทำหน้าที่ในฐานะหน่วยงานที่กำกับดูแลโดยตรง 

 

จากข้อคำถามที่ว่า การควบรวมในครั้งนี้จะส่งผลเสียต่อ เอไอเอส อย่างไร และคนที่ใช้ดีแทค และทรูทำอะไรได้บ้าง สารี กล่าวว่า ขณะนี้ ทั้ง 3 บริษัท โดยสิทธิผู้บริโภค เรามีสิทธิอยู่แล้วในการย้ายไปค่ายไหนก็ได้ แค่ในอนาคตจาก 3 เหลือ 2 ก็มีทางเลือกลดลง ขณะที่เอไอเอสก็มีคู่แข่งลดลง แต่คู่แข่งอาจจะใหญ่มากกว่า แต่กระทบผู้บริโภคแน่นอนเพราะเรามีโอกาสเลือกน้อยลง

 

พิสูจน์อักษร โดย....สุรีย์  ศิลาวงษ์