"แฟชั่นกับความยั่งยืน" เริ่มต้นสร้างการเปลี่ยนแปลงที่"ตัวเอง"

แฟชั่นและเครื่องแต่งกาย"กำลังเผชิญหน้ากับการเปลี่ยนแปลงที่ว่านี้ แต่ขึ้นชื่อว่าแฟชั่น นั่นคือ"อารมณ์ ความรู้สึก และความพึงพอใจ" ที่อาจเป็นคนละเรื่องเดียวกันกับความยั่งยืน 

ณิรชญา จังติยานนท์ อาจารย์ประจำสาขาการออกแบบทัศนศิลป์(ออกแบบแฟชั่น) คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนคริทรวิโรฒ เล่าว่า Sustainable fashion ในปัจจุบันมองว่าทุกคนเข้าใจความหมายมาระยะหนึ่งแล้ว มีผู้เชี่ยวชาญและผู้มีความรู้เฉพาะด้านได้ให้ความหมายและแนวคิดการปฏิบัติทั้งในระบบการผลิตและการบริโภคเป็นอย่างดี ซึ่งมีความเห็นด้วย “หากทุกคนคำนึงถึงความใส่ใจกับแฟชั่นยั่งยืน (Sustainable fashion) ที่มีผลต่อสภาวะการเปลี่ยนแปลงทางทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม”

แน่นอนว่าในขณะนี้ ทรัพยากรบางอย่างกำลังลดลงหรือบางสิ่งได้หายหมดลงไปแล้วจากโลกนี้ ขณะที่พวกเราทุกคนกำลังเร่งการปรับตัวใหม่และการเรียนรู้ตามความเข้าใจใหม่เพื่อให้เข้าถึงคำว่า “จะทำให้เกิดความยั่งยืนต่อการใช้ชีวิตโดยไม่เบียดเบียนทรัพยากรหรือระบบนิเวศได้อย่างไร? และจะดำเนินชีวิตอยู่ได้อย่างปกติใหม่(New normal)แบบไหน?

ดังนั้นหากเราเป็นผู้ซื้อหรือผู้เลือกใช้เสื้อผ้าควรตั้งวัตถุประสงค์ให้ชัดโดยเลือกตามสิ่งที่จำเป็นใช้งานที่สุด หรือหากต้องการใช้มากกว่าความจำเป็นที่จะต้องเลือกซื้อเป็นสินค้าฟุ่มเฟือยโดยไม่สามารถเลี่ยงได้ ก็ลองใส่ใจการเลือกจากผู้ผลิตหรือธุรกิจที่กำหนดวิสัยทัศน์(vision), กำหนดวัตุประสงค์การผลิตบนฐานความยั่งยืน (setting Objectives Sustainability)ที่ไม่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ/ทรัพยากรสิ่งแวดล้อมมากจนเกินไปนัก เพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจก่อนเลือกซื้อสินค้านั้นๆ 

หากผู้ซื้อให้ความสำคัญส่วนนี้ก็จะเป็นแรงกระเพื่อมกลับไปในด้านการผลิตสินค้านั้นๆให้คำนึงถึงความยั่งยืนและหนทางของSustainable fashionย่อมเติบโตแข็งแรงมากขึ้นได้

ปัจจุบันนี้ มีข้อมูลด้านการวิจัยและพัฒนาด้านนวัตกรรมมากมายทั่วโลกที่เกี่ยวข้องกับรูปแบบการผลิต รูปแบบวัสดุใหม่ และงานออกแบบยั่งยืน และสัมพันธ์กับกระแสโลกแฟชั่น(Fashion&Trend)และวิถีชีวิต(Life style) 

ตัวอย่างแบรนด์ ASICS แบรนด์รองเท้ากีฬาประเทศญี่ปุ่น ซึ่งหันมาใส่ใจด้านการผลิตส่วนของพื้นรองเท้าโดยการพัฒนากระบวนการผลิตวัสดุ เส้นใยcellulose nano fiber (CNF)ที่มีความแข็งแรงมากจากชีวมวลจากพืชโดยสามารถหมุนเวียนใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่าต่ออายุการใช้งานของผู้บริโภคอีกด้วย (ข้อมูลจาก ศูนย์ข้อมูลฯ แผนกข้อมูลอุตสาหกรรม สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ)

ขอเพิ่มอีกหนึ่งตัวอย่าง เช่น โครงการการสำรวจสรีระผ่านเครื่องแสกนเนอร์ 3 มิติ เพื่อตอบโจทย์การผลิตในอุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่มในประเทศอินเดีย เพื่อให้เข้าถึงความต้องการของผู้บริโภคและตอบโจทย์ด้านสรีระจากผู้ซื้อทำให้ลดการผลิตที่ไม่ตรงตามความต้องการและจะก่อให้เกิดเป็นขยะแฟชั่นได้ (ข้อมูลจาก สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ)

อีกหนึ่งตัวอย่างจากประเทศไทย คือ แบรนด์ตานีสยาม วัสดุหนังกาบกล้วย เป็นวัสดุที่แสดงถึงนวัตกรรมหนังจากธรรมชาติ ซึ่งมีการใช้วัสดุท้องถิ่นที่มีอัตลักษณ์และหลักการออกแบบหมุนเวียนวัสดุได้อย่างคุ้มค่า อีกทั้งยังสร้างแรงขับเคลื่อนอย่างเข้มแข็งในชุนชนอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืน (ข้อมูลจากห้องสมุดวัสดุไทย tcdc ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ(Thailand Creative & Design Center)

อย่างไรก็ตาม หนทางแห่งความยั่งยืนไม่ใช่เรื่องง่ายเพราะความงามและความพอใจในแฟชั่นยังเป็นสิ่งจำเป็น 

ณิรชญา เล่าถึงถึงข้อแนะนำในการเลือกซื้อสินค้าหรือบริการต่าง ๆในฐานะที่เราทุกคนเป็น ผู้บริโภค หมายถึงเป็นผู้ใช้สินค้าบริการต่าง ๆ ทั้งตามความจำเป็นและไม่จำเป็น  ข้อ1เลือกซื้อเสื้อผ้าตามความจำเป็น เช่น ชุดทำงาน(work clothes) มีความจำเป็นต้องใช้ทุกวัน หรือชุดรูปแบบทางการ(formal wear)การซื้อควรคำนึงเพื่อการใช้งานบ่อยครั้ง และควรเลือกซื้อเสื้อผ้าที่ผลิตจากวัสดุคุณภาพดี, การตัดเย็บละเอียดแข็งแรงมีคงทนเพื่อยืดอายุการใช้งานเสื้อผ้า แม้จะมีราคาที่สูงกว่าเสื้อผ้าที่ใช้วัสดุคุณภาพต่ำ ขั้นตอนการตัดเย็บที่ไม่แข็งแรงหรือราคาถูกจนเกินไปย่อมไม่คุ้มค่าต่อการใช้งานในระยะยาว

ข้อ2แยกความต้องการซื้อเสื้อผ้าที่ไม่จำเป็นมากนักและไม่ได้ใช้งานเสื้อผ้าบ่อยครั้ง ควรเปลี่ยนวิธีการซื้อใหม่เป็นการเช่า/ยืมชุดแทน  ซึ่งปัจจุบันนี้ มีธุรกิจให้บริการด้านการเช่ายืมเสื้อผ้าจำนวนมาก ธุรกิจการเช่ายืมเสื้อผ้าจากแบรนด์เสื้อผ้าสัญชาติอเมริกา Urban Outfitters ขยายธุรกิจโดยสร้างแบรนด์ลูกที่ชื่อว่าnuuly มีแฟลทฟอร์มสำหรับการเช่ายืมเสื้อผ้าได้ซึ่งเป็นทางเลือกใหม่ให้แก่ผู้บริโภคที่ไม่จำเป็นต้องซื้อเสื้อผ้าใหม่ได้และเสื้อผ้ามีให้เลือกหลายรูปแบบ (ข้อมูลจากจากเวบไซด์https://www.urbanoutfitters.com/help/international-shipping)

หรือ แบรด์ Ralph Lauren แบร์ดเสื้อผ้าชื่อดังระดับโลก ก็มีบริการเช่าเสื้อผ้ารายเดือน โดยใช้ชื่อว่า The Lauren Look  หรือ bchurunway.com ที่มีบริการสินค้าเช่ายืมเสื้อผ้า กระเป๋า รองเท้า รวมถึงประเภทอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการแต่งกายสำหรับไปงานต่างๆได้ อีกทั้งยังรวมถึงบริการจัดส่งถึงหน้าบ้าน ข้อมูลจากhttps://www.bchurunway.com/

"หากผู้ซื้อได้คิดก่อนตัดสินใจซื้อ คำนึงถึงการใช้งานให้ตอบโจทย์ชีวิตประจำวันมากที่สุดโดยแยก2ข้อออกจากกันอย่างชัดเจน จะทำให้ซื้อสินค้าประเภทเสื้อผ้าครั้งใหม่ก็จะช่วยลดการผลิตเสื้อผ้าและสร้างวิถีการใช้งานเสื้อผ้าอย่างคุ้มค่าและยั่งยืนที่สุด"

การปรับตัวเพื่อความยั่งยืน ที่เริ่มจากการตระหนักรู้และความตั้งใจใหม่ต่อสิ่งที่จะเลือกซื้อ ขณะที่ภาคการผลิตก็เร่งปรับตัวรองรับเทรนด์ความต้องการใหม่ทั้งเพื่อประคองธุรกิจในอยู่ต่อไปได้ และการประคับประคองให้โลกอยู่บนหนทางแห่งความยั่งยืนได้ด้วยเช่นกัน